1.Alice
Harikalar Diyarında
''Alice! bir çocuk masalı, Yumuşak bir
dokunuşla yerleşti, çocukluk
düşlerinin
birbirine karıştığı gizemli köşelerine şimdi'' (Carroll,2019:2)
Sözleriyle
başlar Lewis Carroll masal adını verdiği gizemli öğretisine. Alice'in harikalar diyarı
düzlemi
bir çocuğun
algısıyla bakıldığında, gerçeklik
kavramının sarsılışını yadsır. O an , şimdide, geçmiş ve gelecekte her şey gerçektir.
1.2. Kim Yazdı Bu
Düşü(şü)?
Gerçek ile kurmacanın iç içe geçtiği yazınlarda esas olan neyin
kurmaca neyin gerçek
olduğunun belirsizliğidir. Nesnelerin boyutları, karakterlerin olağanüstü tavır ve diyalogları, yaşanılan
evrende gerçek
adı verilen yasalara aykırı bir şekilde dizayn edilmiştir. Kurgusal bir eser
okunurken, zaman kavramı da tıpkı gerçeklik
kavramı gibi algılanamaz özellikler
gösterebilir.
Kurguda hızlı bir şekilde ilerleyen zaman, realitede yavaşlar. Tıpkı lunapark
gibi mekân
daimi bir hareketi sürdürürken, insanın zamanı algılama yetisi
kitlenir. Kozmos örneği
dikkate alındığında her şey hareket halindedir ancak zamanın algılanabilmesi görecelidir. Einstein'in İzafiyet
teorisi burada dikkat çekmektedir.
1.3. Tavşan
Deliği Düş mü? Alice İçine Düştü mü ?
Alice'in
içine düştüğü tavşan deliği kuantum mekaniğini anlatan bir metafordur.
Yolculuğu sırasında farklı paradigmalarla karşılaşır Alice. Düş ve gerçeğin göreceliliğini
ancak bir çocuk yoluyla kavratabilirdi Carroll. Herkesçe bilinir ki
onların dünyası yetişkinlerden çok daha fantastiktir.
Masalların gizil yanı, insanın bilinçaltında oluşan kalıp
kodları, zincirleri, travmaları ve ilksel algıları metaforlar aracılığı ile çözmesi, kişiyi
ruhsal özgürlüğe kavuşturmasıdır. Bir arınma (katarsis) olan bu yolculuk,
Carroll'ın kahramanı Alice'in deliğe düşüp dünyanın (kendi
dünyasının) gerçek sandığı ölçütlerinden sıyrılarak, sorgulama evrenine girmesiyle gerçekleşir. Alice,
tavşan deliğinden geçerek başka bir boyuta ( tıpkı Matrix'te olduğu gibi) kapı aralar.
Bu tıpkı anne karnından dünyaya doğan bir çocuğun imgesidir. Alice delikten düştüğü anda
kendisinden epey küçük olan bir kapıya rastlar, dış dünyaya açılan bu kapı
onun geçemeyeceği boyutlardadır. Ancak Harikalar Diyarında düşgücü gerçekliğin önüne geçtiği için (Matrix'te
Neo'nun hapı yutması gibi) Alice'de keki yiyerek kapıdan geçebilecek bir
boyuta gelir. Sonsuz yaratımın insan kontrolüne
bırakıldığı zihin gücü ve düş burada da görevini yerine getirmiştir. Alice, düşün içinde düştüğü delikte, düşünceleriyle
oyun oynar.
Anahtar
Kelimeler: kuantum, düş, kurgusal roman, masal
